KATEGORİLER
- Şehir Kapıları ve Kuleler
- Cami ve Mescidler
- Çarşılar
- Tarihi Sebiller
- Zaviyeler
- Türbeler
- Hamamlar
- Yokuş ve Caddeler
- Sur İçi Diğer Eserler
- Müslüman Mezarlıkları
- Şehir Mahalleleri
- Ribatlar
- Medreseler
- Zeytin Sıkma Yerleri
- Hastaneler
- Hankahlar
- Kahvehaneler
- Alim Kabirleri
- Kütüphaneler
- Hanlar
- Gayrimüslim Mabedleri
- Kültür Merkezleri
- Şehir Dışı Eserler
- Hristiyan Mabedleri
- Şehir Dışındaki Türbeler
- Yahudi Mabedleri
- Müzeler
El Sa’diye Zaviyesi
Zaviye Kudüs'te Sadiyye mahallesinde bulunmaktadır, ismini Eyyubiler döneminde Kudüs'te yaşamış olan tasavvuf âlimi Şeyh Saadeddin Efendi’den tarafından almıştır. 1546 yılındaki büyük depremden sonra restore edilmiş fakat 19. yüzyılda metruk halde kalan zaviye zamanla harabeye dönüştü ve kullanılmaz hale geldi. Şu anda Kudüslü bir aile tarafından konut olarak kullanılmaktadır
KATEGORİDEKİ MADDELER
Hintliler Zaviyesi
Sahire kapısının yakınındadır. Dönemin Hint asıllı meşhurtasavvuf âlimlerinden Baba Ferit Şekerkenc’e nispeten bu isim verilmiştir.Memluklular döneminde tahminen 12. yüzyıl sonlarında inşa edilmiştir. İki kattan oluşan zaviyenin her katında misafirhane, medrese odaları ve mescit bulunmaktadır.
Zaviyenin hikâyesi 13. yüzyılda Hac yolu üzerinde Kudüs’e uğrayan Hint asıllı tasavvuf âlimi Baba Ferit Şekerkenc’in bu bölgede itikâfa girmesi ile başladı, sonraki yıllarda yine hac yolunda Kudüs'e uğrayan hac kafileleri bu mekâna sahip çıktı. Zaviye yıllar içinde genişleyerek bugünkü hale geldi.1924 yılına kadar Hint Aslı Ensari ailesinin himayesinde olan mekân daha sonra sahipsiz kaldı. 1967’deki işgal sırasında ciddi hasar gören zaviyeye yönelik tehditler bugün de devam etmektedir. Uzun süre zaviye çevresindeki konutları ele geçirme gayreti gösteren işgalciler son zamanlarda da zaviyeningüney ve batı cephelerinin birleştiği köşeye arama kontrol noktası yaptılar.
El Basatamiyye Zaviyesi
Zaviye, Sadiyye mahallesinde bulunmaktadır. 1368 yılında Memluklular döneminde şeyh Abdullah el Basatami tarafından inşa edildi, sonrasında hocanın öğrencileri tarafından zaviye etrafında bulunan bazı mülkler zaviyeye akar olmak üzere vakfedildi. İçinde birkaç tane misafirhane bulunmaktadır. Kudüs'ün sahipsiz, ihtiyaç sahiplerine hizmet etmektedir.
El Sa’diye Zaviyesi
Zaviye Kudüs'te Sadiyye mahallesinde bulunmaktadır, ismini Eyyubiler döneminde Kudüs'te yaşamış olan tasavvuf âlimi Şeyh Saadeddin Efendi’den tarafından almıştır. 1546 yılındaki büyük depremden sonra restore edilmiş fakat 19. yüzyılda metruk halde kalan zaviye zamanla harabeye dönüştü ve kullanılmaz hale geldi. Şu anda Kudüslü bir aile tarafından konut olarak kullanılmaktadır
Lu’luiyye Zaviyesi
Şam kapısı yakınlarında, Sadiyye mahallesi yolu üzerinde bulunmaktadır. Zaviye Bedreddin Lu’lu tarafından 1379 yılında yapılıp vakfedilmiştir. Günümüzde ise okul ve mescit olarak kullanılmaktadır.
Şeyh Ahmed Müsebbit Zaviyesi
Şeyh Ahmet Zaviyesi
Zaviye Kudüs eskişehirde Saraya yokuşunda bulunmaktadır. İsmini 1329-1410 yılları arasında Kudüs’te yaşamış ve kabri zaviye içinde bulunan şeyh Ahmet Bin Ali Müsbit el-Ensari’den almaktadır..Ebat olarak küçük bir zaviye olup birkaç oda bulunmaktadır, o odalardan birinde de şeyh Ahmet Müsbit ’in kabri bulunmaktadır.
Zahiriye Zaviyesi
Elvadcaddesinde yer almaktadır. 15 yüzyılda inşa edilen zaviyeihtiyaç sahiplerinin barınmak için kullandığı bir yerdi. 1927 yılındaki depremden sonra zaviyeden geriye kalan mekân mesken olarak kullanılmaya başlandı halen de bu durumdadır.
Kadiriye Afgan Zaviyesi
Mescid-i Aksa’nın Gavanime kapısının çok yakınındadır. Abdulkadir Geylani rahmetullahi aleyhe atfen bu isimle anılır. Ayrıca uzun yıllar tekkenin hizmetini gören Afganistanlı Müslümanlar nedeniyle Afgan Tekkesi olarak da bilinmektedir. Dönemin Kudüs Valisi Muhammed Paşa tarafından 1633 yılında inşa edilmiştir.Zaviye’ de 11 oda, bir mescit,üç su deposu, ihtiyaç sahiplerinin çamaşırlarını yıkamak için bir çamaşırhane bulunmaktadır. Kudüs eski beldede halen faaliyet gösteren orijinal yapısını muhafaza eden ender yapılardan biridir.
Nakşibendiye Zaviyesi
Mescid-i Aksa'nın Gavanime kapısı civarında “ çile yolu” üzerinde bulunmaktadır. İsmi Nakşibendi tarikatının kurucusu Muhammed Bahaeddin Nakşibend‘ e ithafen verilmiştir. Kudüs'e gelen gayrimüslimlere İslam'ı anlatmak, irşad vazifesi yerine getirmek, Müslümanlara da tasavvuf hakkında bilgi vermek için yapılmıştır. Zaviyede ayrıca ihtiyaç sahiplerinin konaklama ve yeme içme ihtiyaçları karşılanmaktadır. Özellikle Buhara ve Türkmenistan Müslümanları tarafından kullanılmıştır.Günümüzde zaviyenin bir bölümü mescid kalan bir bölümise mesken olarak kullanılmaktadır, 1731 yılında tasavvuf hocası şeyh Osman Efendi tarafından restorasyonu yapılan zaviye’yeait birçok vakıf arazisi ve gayrimenkul bulunmaktadır.
El Mehmeziyye Zaviyesi
Zaviye Kudüs eskişehirde Mescid-i Aksa'nın kapılarından Atem kapısı yakınındadır.İsmini 1346 yılında vefat eden Şeyh Kemaleddin Mehmezi’den almaktadır. Banisi ise Memluklu Sultan İsmail Bin Nasır bin MuhammedKalavun’dur.Yapı Osmanlı dönemin son yıllarına kadar zaviye olarak hizmet vermeye devam ettikten sonra hayır kurumuna dönüştürüldü. Giderlerini karşılamak üzere vakfedilmiş mülkleri vardır.
El Belesiy Zaviyesi
Ganime mahallesinde Yakubi mescidinin yakınındadır. Kudüs âlimlerinden Şeyh Mucir Eddin El Hanbeli el yazma eserinde zaviyeden bahsederken içerisindekabirlerin bulunduğuveonlardan birisinin 1378 yılında vefat eden Şeyh İshak Bin İbrahim olduğu yazmaktadır. Zaviyenin banisininşehit İbrahim El Ezrak olduğu düşünülmektedir.
El Kırmiyye Zaviyesi
Elvadcaddesinde, Lu’lu medresesinin yakınındadır, ismini banisi olan Türkmen asıllı meşhur Kudüs’lü şeyh Ebu Abdullah Bin Ahmed bin Osman'dan almıştır. 1320-1387 tarihleri arasında yaşayan ve lakabı Kırmi olan Şeyh Efendi’nin vefatından önce zaviye de çok sayıda müridi vardı. Memluklular döneminde inşa edilen yapıda kırmızı ve beyaz renkte taşlar kullanıldı. Zaviyedemescit,misafirhaneler,halvet odaları bulunmaktadırbir de banisi olan merhum şeyh Kırmi’nin kabri bulunmaktadır.
Şeyh Haydar Zaviyesi
Şeref Mahallesi’nin kuzeyinde bulunan Haydari mahallesinde bulunmaktadır.İsmini Gavanimemahallesinde bulunan meşhur Beni Ganim ailesi mensubu Şeyh Muhammed El Hayderi’den almaktadır. 1275 yılında inşa edilen zaviye, Kudüs 1967 yılı işgalinden sonra İsrail tarafından yıkılmıştır.
El Asardiye Zaviyesi
Zaviye; Zeytin Dağı’nda Yükseliş Camii yakınlarındadır Osmanlı halifesinin müftüsü olan Şeyhülislam Esad Efendi ibn Hasan el-Tebrizi tarafından kurulmuştur (M.S. 1570- 1625 / 978- 1034 H). Esad Efendi, zaviyeyi 1625 yılında ölen meşhur sufi Şeyh Muhammed ibni Umar ibni Muhammed al Alami’ye hediye etmiştir. Bir müddet Şam’da yaşayan şeyh efendi ardından ölümüne kadar kaldığı Kudüs’e dönmüş ölünce de Kudüs’e defnedilmiştir. Keramet ehli bir zat olarak tanınan şeyh aynı zamanda edebi eserleride olan bir şairdi.
Zaviyenin Bölümleri
Zaviyede Osmanlı üslubu minareli bir cami, şeyh el anlamı ve oğlunun türbesi ve misafirlerin hizmetlerinin görüldüğü sosyal alanlar bulunmaktadır.
Zaviyeye yapılan bağışların basıl değerlendirileceğine dair ayrıntılı bir vakfiyesi de vardır.